Translate

Jumamosi, 29 Juni 2019

Sababu zinazokubalika mwanamke kutoa Mimba/Ujauzito

SWALI

Sababu gani ya kisheria inayopelekea mwanamke kutoa mimba na asipate madhambi...?

MAJIBU

Kutoa mimba ikiwa ni kabla ya kupuliziwa roho au baada ya kupuliziwa roho kisheria ni haraam. Wakati unaokubalika kutoa mimba ni pale tu itakapokuwa kuna dharura za kisheria ndipo panaweza kukubalika tena kwa masharti yake.

Dharura hizo, ni kama kumehakikishika kuwa kuna uwezekana wa mama kufariki kwa kuwa na kiumbe hicho, au kuendelea kwake kuwa na mimba hiyo kutamletea mauti. Na isitoshe kukubalika huko, bali kumetakiwa uthibitisho huo utolewe na daktari mwenye kuaminika kabisa.

Na muhimu kwanza atafutwe daktari Muislamu mwenye kuaminika, ikishindikana, basi daktari yeyote ambaye ni muaminifu sana.

Ama kuitoa mimba tu kwa sababu ya kutotaka mtoto, au kukhofia riziki yake, au malezi yake, au kuchelea gharama za maisha kama kumsomesha, kumvisha, au kumlisha n.k. hayo yote hayaruhusiwi kisheria kwani Allaah (Subhaanahu wa Ta'ala) Anasema:

“Wala msiwaue wana wenu kwa kuogopa umasikini. Sisi Tunawaruzuku wao na nyinyi. Hakika kuwaua hao ni khatia kubwa” [Al-Israa: 31]

“Wala msiwaue watoto wenu kwa sababu ya umasikini. Sisi Tunakuruzukuni nyinyi na wao” [Al-An'aam: 151]

Ingawa kuna baadhi ya Maulamaa wanaonelea kuwa inafaa kutoa mimba katika siku za arobaini za mwanzo, lakini iliyo sahihi zaidi ni kutokufaa kutoa katika hali zote ila kwa dharura kubwa kabisa inayokubalika katika sheria.

Ama katika hatua ya pili ya siku arobaini nyingine ambayo ni 'alaqah (kipande cha damu), au hatua ya tatu ya siku arobaini nyingine ambayo inajulikana kama ni 'mudhwgah' (kipande cha nyama), haitoruhusiwa kutolewa hiyo mimba hadi jopo la madaktari wenye kuaminika wathibitishe kuwa kweli kuendelea kuwepo mimba hiyo kutasababisha mama kufariki au ikiwa kumeonekana na kujulikana kuwa kiumbe (kijusi) hicho kimeshakufa tumboni ndipo katika hali hiyo kutaruhusika kutolewa baada ya kila njia kutumika kuondosha hatari hiyo kufeli.

Baada ya hatua hiyo ya tatu, na kufika miezi minne (siku mia na ishirini, yaani arobaini tatu) ambapo ndio roho itakuwa ishapuliziwa hicho kiumbe, hapo patakuwa haparuhusiki kabisa na ni madhambi makubwa kabisa ila kwa dharura kuu kabisa kama ilivyotajwa hapo nyuma, na tena kuwe kumefanyika juhudi kubwa za kuokoa hali sababishi (chenye kusababisha) na kwa hali hiyo kutakuwa kumetumika maslahi ya 'unafuu kati ya madhara mawili'.

Na unafuu hapo ni uhai wa mama ambao ndio bora zaidi na wa msingi zaidi kuliko wa huyo kiumbe. Kwa sababu mama tayari kamili na anaishi na kuwepo kwake bado kuna matumaini ya kupatikana vizazi vingine, pia ni mwenye majukumu na wajibu katika maisha, na msimamizi wa nyumba, mlezi, n.k., hali hicho kiumbe kilichopo tumboni, hakina uhakika wa kuishi hadi kitakapozaliwa na haijulikani kama kitakapozaliwa kitakuwa hai au la, na pia kisicho na majukumu yoyote kwa wakati huo. Kwa hali hiyo, kati ya kulinda na kuokoa hali moja kati ya mbili, basi kumuokoa na kumlinda mama ni bora zaidi kuliko kile kilichoko tumboni.

Hali hiyo uliyoieleza, inaonyesha hakukuwa na dharura hiyo, na hivyo huyo mwanamke katenda kitendo kiovu ambacho sheria haikikubali kabisa. Tendo hilo la dhambi, linahitaji toba kwa mtendaji; toba ya dhati kabisa.

Ama kafara ya kitendo hicho, wametofautiana Maulamaa wakati wake na hata aina ya kafara yenyewe.

Baada ya kutazama pande zote, lililo lenye nguvu ni kuwa, kabla ya kupuliziwa roho kiumbe (kijusi), hakulazimiki kutoa kafara (fidia), pamoja na kuwa kuna wanaoona kuwa inapaswa kutolewa.

Lakini aliyefanya kitendo hicho anatakiwa atubu toba ya kweli na azidishe kufanya 'amali nyingi za kheri na kutoa sadaka sana kulipa maovu yake, kwani mema hufuta maovu.

Ama baada ya kupuliziwa roho, hakuna tofauti kukubaliwa kwake kuwepo na kafara au kutolewa fidia 'Diyah' (blood money).

Baadhi ya Maulamaa wamesema kuwa kunatolewa fidia ya pesa kwa wale wenye kuhusiana na kiumbe hicho kwa kiasi cha gramu 213 za dhahabu, na wanalipwa wale wanaomrithi kile kiumbe (yaani kaka, dada au babu, bibi n.k. kulingana na sheria ya Mirathi), hatopewa yule aliyeshiriki kukitoa (kukiua) japo anaweza kumrithi. Na ikiwa wanaomrithi wakasamehe basi hakuna malipo.

Kisha anatakiwa aache huru mtumwa (ikiwa inawezekana hilo), ikiwa haiwezekani au hakuna hali hiyo, basi anatakiwa afunge miezi miwili mfululizo ambayo ni kafara kwa ajili kuua.

Kama Asemavyo Allaah (Subhaanahu wa Ta’ala):

“Na haiwi Muumini kumuua Muumini ila kwa kukosea. Na mwenye kumuua Muumini kwa kukosea basi amkomboe mtumwa aliye Muumini, na atoe diya kuwapa jamaa za maiti, isipokuwa waache wenyewe kuwa ni sadaka. Na akiwa ni jamaa wa maadui zenu, hali yeye ni Muumini, basi ni kumkomboa mtumwa aliye Muumini. Na akiwa ni miongoni wa watu ambao pana ahadi baina yenu na wao basi wapewe diya watu wake na akombolewe mtumwa Muumini. Na asiye pata, basi afunge miezi miwili mfululizo, kuwa ni toba kwa Mwenyezi Mungu. Na Mwenyezi Mungu ni Mjuzi na Mwenye hekima” [An-Nisaa: 92]

Hivyo, utaratibu wa kufanya kwa yule aliyetoa mimba baada ya siku mia na ishirini (miezi minne) yaani baada ya kupuliziwa roho, ni huu:

Kufanya toba ya kweli, na milango ya toba iko wazi hadi wakati karibu jua litakapochomoza upande wa magharibi (kabla halijachomoza), au wakati wa gharghar (roho itakapokuwa imefika kooni wakati wa kutolewa ‘mkoromo wa mauti’).

Na masharti ya toba ni haya yafuatayo:
Kulipa fidia 'Diyah' (blood money);
Kafara kwa kukiua kiumbe, nayo ni kuacha huru mtumwa, au kufunga miezi miwili mfululizo.

Pia kutoa mimba kwa sababu imetokana na kitendo cha zinaa, ni jambo lisilokubalika kabisa.

Kiumbe hakina makosa na tunajua kuwa habebi kiumbe madhambi ya mwengine.

Allaah Anasema:

"Wala habebi mbebaji mzigo wa mwengine" [Al-An’aam: 164]

Na Amesema tena:

Na mbebaji habebi mzigo wa mwingine.)) [Faatwir 35:18]

Pia tukitazama kisa cha mwanamke wa ki-Ghaamidy aliyezini na akaenda kwa Mtue kutaka apewe adhabu ya mzinifu, na  Mtume  (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) akamtaka aende hadi atakapozaa, na kasha akamrudisha tena hadi amnyonyeshe huyo mtoto na kisha mtoto alipokuwa mkubwa ndipo akatekeleza adhabu kwake. (Swahiyh Muslim).

Tukio hilo linatuonyesha kuwa mtoto japo wa kitendo cha zinaa hairuhusiwi kabisa kuuliwa anapokuwa tumboni.

Na tufahamu kuwa kila kiumbe kinachozaliwa kinakuwa ni Muislam, na huenda huyo mtoto wa tendo la zinaa akawa Muislam bora sana kuliko wengi. Na Mtume (Swalla Allaahu 'alayhi wa aallihi wa sallam) anasema: "Kila mtoto anazaliwa katika hali ya fitwrah (maumbile ya asli; Uislam)..." Imepokewa na Imaam Al-Bukhaariy

Vilevile mwanamke ambaye amebakwa, haruhusiwi kutoa mimba yake kwa kauli yenye nguvu, ingawa baadhi ya Maulamaa wanasema anaweza kutoa katika siku zile arobaini za mwanzo ikiwa kuwa kwake na hiyo mimba kutamsababishia madhara katika jamii yake au kwa watu wake ima kwa kumtenga, kumsusa au hata kumuua kwa kigezo cha ‘kulinda hadhi’ ya familia au ukoo.

Lakini, pamoja na sababu hizo, utakuta hazitoshi kuhalalisha kutoa mimba kwani kufanya hivyo, ni kutenda dhambi nyingine na inajulikana kuwa hicho kilichopo tumboni hakihusiki kwa njia moja au nyingine na jarima ile ya kubakwa mwanamke huyo, na maadam haikuwa ridhaa ya mwanamke kufanywa hivyo na alijitahidi kupambana na mbakaji/wabakaji akazidiwa.

Ni wajibu wake kukihifadhi hicho kiumbe na Allaah (Subhaanahu wa Ta’ala) Atakilinda na kukijaalia kuwa ni chema na poza kwa mama yake. Na ikiwa mwanamke huyo hajaolewa, basi ni jambo jema kwa wanaume wa Kiislam kumsitiri na kumsaidia kumtoa katika mitihani hiyo iliyomkumba. Ama kama ana mume, basi mume wake ajitahidi japo ni vigumu sana, kusubiri na kukikubali kiumbe hicho ambacho hakina hatia yoyote ile. Na malipo makubwa yanawasubiri watu aina hiyo.

Wa Allaahu A’alam



Ijumaa, 28 Juni 2019

Ukihisi dalili hizi huenda damu imepungua

Huenda una upungufu wa damu bila kujijua kutokana na kutokuwa na elimu ya kutosha ya suala hili. Kwa lugha rahisi, upungufu wa damu hutokea chembe chembe nyekundu za damu zinapokuwa chache kiasi cha kushindwa kukidhi mahitaji ya mwili.

Mpendwa msomaji, fuatana nami katika makala ya leo ili kuzitambua sababu, dalili na dondoo za kufuata ili kuepukana na tatizo la upungufu wa damu.

Undani wa damu kwa ufupi

Katika mwili wa binadamu, mfumo wa damu umejengwa na moyo, mishipa ya damu na damu yenyewe. Tukiiangalia damu kiundani, tutaona kuwa, damu imejengwa na vitu viwili ambavyo ni maji yenye chumvi chumvi (plasma) na chembe chembe hai ambazo ni chembe nyekundu, chembe nyeupe na chembe za kugandisha damu.

Katika chembe zote hizi, upungufu wa chembe nyekundu ndiyo husababisha upungufu wa damu kwani dalili zote za upungufu wa damu hutokea endapo tu kiwango cha chembe hizi kitapungua.

Sababu za kupungua damu

Zipo sababu nyingi zinazoweza kupelekea upungufu wa damu. Upungufu huu pia, aghlabu, hutokea taratibu hadi mtu kuanza kupata dalili.

Kwa asilimia kubwa upungufu wa damu husababishwa na upungufu wa madini ya chuma na huwatokea zaidi wanawake wajawazito. Pia upungufu wa madini ya chuma huwapata zaidi wanawake wanaotoka damu nyingi wakati wa siku zao.

Mbali na upungufu wa madini ya chuma, upungufu wa damu pia unaweza kusababishwa na upungufu wa vitamini hasa vitamini B 12 ambayo inafanya kazi kubwa ya kuzalisha seli nyekundu za damu. Upungufu wa damu pia husababishwa na uwepo wa maradhi ya kudumu kama vile ukimwi au maradhi mengine ya muda mrefu kama vile figo na baadhi ya saratani. Upungufu wa damu huweza kusababishwa na maradhi ya mifupa na magonjwa mengine ya kurithi kama vile ugonjwa wa seli mundu (sickle cell).

Dalili zake

Tatizo la kupungua damu ni la kawaida kabisa kwa wanawake ambao wanapata siku zao kila mwezi, ila upungufu huu huitwa upungufu wa kawaida kwani hauleti dalili yoyote. Hali huwa tofauti ikiwa damu hii itapungua kwa kiasi cha kushindwa kuhudumia mwili ambapo dalili mbali mbali huanza kujitokeza kulingana na kiasi cha damu kilichopungua.

Miongoni mwa dalili za awali ambazo hujitokeza ikiwa damu itapungua ni pamoja na kizunguzungu, udhaifu na uchovu usio na sababu, maumivu ya kichwa, mapigo ya moyo kuenda mbio, maumivu ya kifua, mwili kuwa wabaridi hasa mikono na miguu, kukosa pumzi pamoja na ngozi kuwa na rangi ya njano au nyeupe.

Fanya haya kuongeza kiwango cha damu

Katika kipengele hiki tutaangazia zaidi kutibu maradhi ya kupungua damu ikiwa chanzo chake ni ukosefu wa madini ya chuma au vitamini. Upungufu huu unaweza kutibiwa kwa kuongeza matumizi ya vyakula vyenye virutubisho hivi kwa wingi.

Vyakula vyenye kiwango kikubwa cha madini ya chuma ni pamoja na nyama, maini, maharage na dengu na vile vyenye vitamini kwa wingi ni pamoja na mbogamboga, matunda, samaki na vyengine mfano wa hivyo.

 



Alhamisi, 27 Juni 2019

NAMA yaingia makubaliano na Taasisi 14, shule 21

Taasisi ya NAMA Foundation ya nchini Malaysia imeingia katika makubaliano ya ushirikiano wa kikazi na asasi za kiraia 14 pamoja na shule 21 za hapa nchini.

Utiaji saini wa makubaliano hayo mefanyika katika ofisi za An-Nahl Trust Mikocheni jijini Dar es swalaam ambapo Mtendaji Mkuu wa Taasisi ya NAMA Integrated Centre for Excellence (NICE) ambayo ni taasisi mwenza ya NAMA Foundantion, Mfaume Mkanachapa, amesema lengo la makubaliano hayo ni kuzijengea uwezo taasisi hizo za kiraia pamoja na shule ili ziweze kuongeza ufanisi katika utoaji wa huduma zao.

Mkanachapa alisema moja ya vipengele vya makubaliano hayo ni kupata walimu wenye sifa na uwezo wa kutoa taaluma bora katka shule husika.

NAMA Foundation imekuwa ikifanya kazi na asasi mbalimbali za kiraia hapa nchini na makubaliano hayo ni muendelezo wa shughuli za taasisi hiyo hapa nchini.

Akifafanua zaidi kuhusu makubaliano hayo, Mkurugenzi huyo alisema kuwa, wanategemea kuingia katika makubaliano kama hayo na taasisi nyingine hapo baadae ili elimu na utoaji huduma za kiraia hapa nchini.

Miongoni mwa asasi za kiraia zilizosaini makubaliano hayo na NAMA ni pamoja The Islamic Foundation (TIF) yenye makao yake makuu mjini Morogoro ambapo Mkurugenzi wa Idara ya Mipango ya TIF, Musa Buluki alitaja kuwa, hii ni hatua nzuri katika kukuza ushirikiano baina ya taasisi hizo mbili.

Licha ya faida nyingine, kwa mujibu wa Buluki, makubaliano hayo yatasaidia kuboresha utoaji elimu katika shule zilizoko chini ya TIF. Miongoni mwa shule zinazomilikiwa na TIF ni Sekondari ya miaka mingi ya Forest Hill ya mjini Morogoro.

Kwa upande wao, viongozi wa asasi na shule nyingine, licha ya TIF, zilizosaini makubaliano hayo wameishukuru Taasisi ya NICE na NAMA Foundation wakisema makubaliano hayo ni hatua kubwa katika utoaji wao wa huduma kwa walengwa



23-Sifa Na Akhlaaq Za Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم): Unyenyekevu Wake Akipanda Punda Na Akiitikia Mwaliko wa Mtumwa

Sifa Na Akhlaaq Za Nabiy  (صلى الله عليه وآله وسلم)

23-Unyenyekevu Wake Akipanda Punda Na Akiitikia Mwaliko Wa Mtumwa

www.alhidaaya.com

 

 

عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ (رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ) قَالَ: كُنْتُ رَدِيفَ اَلنَّبِيِّ (صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) عَلَى حِمَارٍ فَقَالَ لِي: ((يَا مُعَاذُ؟ أَتَدْرِي مَا حَقُّ اَللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ، وَمَا حَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اَللَّهِ؟)) قُلْتُ اَللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: ((حَقُّ اَللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ أَنْ يَعْبُدُوهُ، وَلاَ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا، وَحَقُّ الْعِبَادِ عَلَى اَللَّهِ أَنْ لاَ يُعَذِّبَ مَنْ لاَ يُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا)) قُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ أَفَلاَ أُبَشِّرُ اَلنَّاسَ؟ قَالَ: ((لاَ تُبَشِّرْهُمْ فَيَتَّكِلُوا)) أَخْرَجَاهُ فِي اَلصَّحِيحَيْنِ

Imepokelewa kutoka kwa Mu’aadh bin Jabal (Radhwiya Allaahu 'anhu) amesema: Nilikuwa nyuma ya Nabiy (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) juu ya punda akasema: ((Ee Mu’aadh! Unajua nini haki ya Allaah juu ya waja Wake, na nini haki ya waja juu ya Allaah?)) Nikajibu: Allaah na Rasuli Wake wanajua zaidi: Akasema: ((Haki ya Allaah kwa waja wake ni kwamba wamwabudu na wasimshirikishe na chochote. Na haki ya waja kwa Allaah ni kwamba Hatomwadhibu yeyote ambaye hamshirikishi na chochote)). Nikasema: Ee Rasuli wa Allaah! Niwabashirie watu? Akasema: ((Usiwabashirie wasije kuitegemea)) [wakaacha kufanya juhudi katika ‘ibaadah])) [Al-Bukhaariy na Muslim]

 

Na pia:

 

عن أنس بن مالك ان النبي صلى الله عليه وسلم كان يُرْدِفُ خلْفَهُ ، ويضعُ طعامَهُ على الأرضِ ، ويُجِيبُ دعوةَ المملوكِ ، ويركَبُ الحمارَ

Kutoka kwa Anas bin Maalik (Radhwiya Allaahu 'anhu) kwamba Nabiy (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) alikuwa akimpandisha nyuma yake (kwenye kipando)  na akiweka chakula chake ardhini na akiitikia mwaliko wa mtumwa na akipanda punda.  [Swahiyh Al-Jaami’ (4945)]

 



054-Aayah Na Mafunzo: Allaah Hana Sifa Ya Makri Isipokuwa Ni Kulipiza

Aayah Na Mafunzo

Aal-‘Imraan

Allaah Hana Sifa Ya Makri Isipokuwa Ni Kulipiza

www.alhidaaya.com

 

Kauli ya Allaah (Subhaanahu wa Ta'aalaa) kuhusu makafiri: 

 

وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّـهُ ۖ وَاللَّـهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ ﴿٥٤﴾

54. Na wakapanga makri lakini Allaah Akapanga kulipiza makri. Na Allaah ni Mbora wa kulipiza mipango ya makri.

 

 

Mafunzo:

 

Sifa ya makri (njama) huthibitishwa kwa Allaah (سبحانه وتعالى) kwa njia ya muqaabalah; huthibitishwa kwa Allaah kwa maana inayoendana na Allaah (عزّ وجلّ), kwa hiyo, Allaah Anamfanyia makri (njama) yule anayestahiki na pia ambaye anayefanya makri kwa waja wake.

 



059-Asbaabun-Nuzuwl: Suwrah Al-Hashr: Aayah 5

أسْبابُ النُّزُول

Asbaabun-Nuzuwl

Sababu Za Kuteremshwa (Baadhi Ya  Suwrah Na Aayaat Za Qur-aan)

Imekusanywa na: Alhidaaya.com

059-Suwrah Al-Hashr: Aayah 5

 

 

Anasema Allaah (سبحانه وتعالى):

 

  مَا قَطَعْتُم مِّن لِّينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَىٰ أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّـهِ وَلِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ﴿٥﴾

5. Hamkukata aina yoyote ya mtende au mliouacha umesimama juu ya mashina yake, basi ni kwa idhini ya Allaah na ili Awahizi mafasiki.

 

 

Sababun-Nuzuwl: 

 

  عَنْ عَبْدِ اللَّهِ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَرَّقَ نَخْلَ بَنِي النَّضِيرِ وَقَطَعَ وَهِيَ الْبُوَيْرَةُ ‏.‏ زَادَ قُتَيْبَةُ وَابْنُ رُمْحٍ فِي حَدِيثِهِمَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: ((مَا قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَى أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ‏))

‘Abdullaah bin ‘Umar  (رضي الله عنهما)   amehadithia kwamba Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) aliamrisha mitende ya Banu Nadhiwyr  iunguzwe na ikatwekatwe. Mitende hiyo ilikuwa katika Buwarah (eneo kati ya Madiynah na Taymaa). Katika Hadiyth za Qutaybah na Ibn Rumh imezidi: Akateremsha Allaah (عزَّ وجلَّ):   

 

 مَا قَطَعْتُم مِّن لِّينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَىٰ أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّـهِ وَلِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ﴿٥﴾

5. Hamkukata aina yoyote ya mtende au mliouacha umesimama juu ya mashina yake, basi ni kwa idhini ya Allaah na ili Awahizi mafasiki. [Al-Bukhariy, Muslim]

 

 

Na pia:

 

حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ، حَدَّثَنَا حَبِيبُ بْنُ أَبِي عَمْرَةَ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ،  عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ: ((‏ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَى أُصُولِهَا)) ‏‏قَالَ: اللِّينَةُ النَّخْلَةُ ،يُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ قَالَ:  اسْتَنْزَلُوهُمْ مِنْ حُصُونِهِمْ قَالَ وَأَمَرُوا بِقَطْعِ النَّخْلِ فَحَكَّ فِي صُدُورِهِمْ ‏.‏ فَقَالَ الْمُسْلِمُونَ قَدْ قَطَعْنَا بَعْضًا وَتَرَكْنَا بَعْضًا فَلَنَسْأَلَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم هَلْ لَنَا فِيمَا قَطَعْنَا مِنْ أَجْرٍ وَهَلْ عَلَيْنَا فِيمَا تَرَكْنَا مِنْ وِزْرٍ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى:‏ ‏((ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَى أُصُولِهَا...)) الآيَةَ  

 

Hafsw bin Ghiyaath amesema: Ametuhadithia Habiyb bin Abiy ‘Amrah kutoka kwa Sa’iyd bin Jubayr kutoka kwa  Ibn ‘Abbaas katika Kauli Yake Allaah (عزّ وجلّ)

 

 مَا قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَى أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّهِ

Amesema: “Al-liynah” ni mtende.

 وَلِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ

Amesema: Waliwalazimisha wateremke toka kwenye ngome zao. Amesema: Na waliamuriwa waikate mitende lakini hilo likawa zito kwenye vifua vyao, wakasema: Tumekata baadhi na tumeacha mingine, na hakika tutamuuliza Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم)   kama tuna malipo kwa miti tuliyoikata, au tuna madhambi kwa miti tuliyoiacha. Hapo Allaah Akateremsha:

 

 مَا قَطَعْتُم مِّن لِّينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَىٰ أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّـهِ وَلِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ﴿٥﴾

[Tirmidhiy, An-Nasaaiy].

 

Na pia:

 

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ، وَهَنَّادُ بْنُ السَّرِيِّ، قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُبَارَكِ، عَنْ مُوسَى، بْنِ عُقْبَةَ عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَطَعَ نَخْلَ بَنِي النَّضِيرِ وَحَرَّقَ وَلَهَا يَقُولُ حَسَّانُ وَهَانَ عَلَى سَرَاةِ بَنِي لُؤَىٍّ حَرِيقٌ بِالْبُوَيْرَةِ مُسْتَطِيرُ وَفِي ذَلِكَ نَزَلَتْ: (( مَا قَطَعْتُم مِّن لِّينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَىٰ أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّـهِ وَلِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ﴿٥﴾

Ametuhadithia Sa’iyd bin Manswuwr na Hannaad bin As-Sariyy wamesema, ametuhadithia bin Al-Mubaarak toka kwa Muwsaa bin ‘Uqbah toka kwa Naafi’i toka kwa Ibn ‘Umar ya kwamba Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم)  aliikata mitende ya Baniy An-Nadhwiyr na akaichoma moto. (Akilizungumzia hilo), Hassaan anasema (katika ubeti wake): Na moto usambaao kwa kasi hapo Al-Buwayrah, uliwadhalilisha watemi wa Baniy Luayyi. Na kwa hilo, iliteremka:

مَا قَطَعْتُم مِّن لِّينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَىٰ أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّـهِ وَلِيُخْزِيَ الْفَاسِقِينَ﴿٥﴾

 



024-Lu-ulu-un-Manthuwrun: Uongo Unaruhusiwa Katika Kupatanisha Waliogombana Na Vitani

Lu-ulu-un-Manthuwrun

(Mkusanyiko Wa Hadiyth Mbali Mbali Na Mafunzo Yake)

Hadiyth Ya 24:

Uongo Unaruhusiwa Katika Kupatanisha Waliogombana Na Vitani

www.alhidaaya.com

 

 عَنْ أُمَّ كُلْثُومٍ بِنْتَ عُقْبَةَ (رضي الله عنها) قَالَتْ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلى الله عليه و آله وسلم) يَقُولُ: ((لَيْسَ الْكَذَّابُ الَّذِي يُصْلِحُ بَيْنَ النَّاسِ فَيَنْمِي خَيْرًا)) متفق عليه.

 وفي رواية مسلم زيادة  قَالَتْ: وَلَمْ أَسْمَعْهُ يُرَخِّصُ فِي شَيْءٍ مِمَّا يَقُولُ النَّاسُ إلاَّ فِي ثَلاَثٍ: تَعْنِي الْحَرْبَ، والإصْلاَحَ بَيْنَ النَّاس، وَحَدِيثَ الرَّجُلِ امْرَأَتَهُ وَحَدِيث الْمَرْأَةِ زَوْجَهَا

 

Imepokelewa kutoka kwa Ummu Kulthuum bint ‘Uqbah (رضي الله عنها) amesema: Nilimsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: ((Hajasema uongo yule mwenye kusuluhisha baina ya watu akawa anasambaza [habari ya] kheri, au anasema kheri)). [Al-Bukhaariy, Muslim]  

 

Na katika riwaayah ya Muslim kuna ziada inayosema: Akasema “Wala sikumsikia akiruhusu chochote katika uongo wanaosema watu isipokuwa katika mambo matatu.” Yaani katika vita, kusuluhisha baina ya watu, mwanamume kuzungumza na mkewe na mke kuzungumza na mumewe.”

 

Mafunzo Na Mwongozo:

 

 

1. Uislamu umeharamisha kusema uongo isipokuwa katika hali tatu zilizotajwa.

 

Rejea Hadiyth namba (86).

 

 

2.  Umuhimu wa kuweko amani baina ya jamii ya Kiislamu kiasi kwamba kusema uongo ambao ni dhambi kubwa umehalalishwa kwayo.

Rejea Hadiyth namba (94).

 

 

3.  Fadhila za kusuluhisha waliokhasimikiana ni kubwa mno. Anasema Allaah (سبحانه وتعالى):

 

لَّا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَاحٍ بَيْنَ النَّاسِ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّـهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿١١٤﴾

Hakuna khayr katika minong’ono yao mingi isipokuwa anayeamrisha swadaqah, au mema, au kusuluhisha baina ya watu. Na atakayefanya hivyo kutaka radhi za Allaah, basi Tutampa ujira adhimu. [An-Nisaa (4: 114)]

 

 

4. Umuhimu wa mapatano na amani baina ya mke na mume na jamii kwa ujumla Rejea: An-Nisaa (4: 128), Al-Anfaal (8: 1) Al-Hujuraat (49: 10).

 

Rejea pia Hadiyth namba (29),

 

 

5. Uislamu ni Dini ya amani, na kuamkiana kwa maamkizi ya Kiislamu ni sababu mojawapo ya kuleta amani na kumwingiza Muislamu Peponi. Rejea Hadiyth namba (42), (72).

.



23-Fadhila Za Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم): Rasuli Pekee Aliyetumwa Kufunza Na Kutakasa Ummah Kwa Kitabu Cha Allaah Na Sunnah Zake

Fadhila Za  Nabiy  (صلى الله عليه وآله وسلم)

23-Rasuli Pekee Aliyetumwa  Kufunza Na Kutakasa Ummah

Kwa Kitabu Cha Allaah Na Sunnah Zake.

www.alhidaaya.com

 

 

Ni Rasuli pekee ambaye Allaah (Subhaanahu wa Ta'aalaa) Amemtuma kufunza na kutakasa watu wake si kwa kutokana na Kitabu cha Allaah pekee, bali na kwa Sunnah zake (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) kwa sababu Allaah (Subhaanahu wa Ta'aalaa) Anasema:

 

وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿٣﴾

Na wala hatamki kwa hawaa.

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ ﴿٤﴾

Hayo si chochote isipokuwa ni Wahy unaofunuliwa. [An-Najm: 3-4]

 

Na imethibiti katika Hadiyth zake (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam) kuwa amepewa Qur-aan na yanayofana nayo; Yaani ni Sunnah zake:

 

عَنِ الْمِقْدَامِ بْنِ مَعْدِيكَرِبَ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ ‏  (أَلَا إِنِّي أُوتِيتُ الْقُرْآنَ وَمِثْلَهُ، أَلَا يُوشِكُ رَجُلٌ يَنْثَنِي شَبْعَانًا عَلَى أَرِيكَتِهِ يَقُولُ: "عَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ فَمَا وَجَدْتُمْ فِيهِ مِنْ حَلَال فَأَحِلُّوهُ وَمَا وَجَدْتُمْ فِيهِمِنْ حَرَامٍ فَحَرِّمُوهُ... ((رواه أبو داود والترمذي والحاكم وصححه وأحمد بسند صحيح

Kutoka kwa Miqdaad bin Ma’dikariby (Radhwiya Allaahu ‘anhu) ambaye amesema: Rasuli wa Allaah (Swalla Allaahu 'alayhi wa aalihi wa sallam) amesema: “Tanabahi! Hakika nimepewa Qur-aan na inayofanana nayo (Sunnah) Tanabahi! Utafika wakati mtu aliyeshiba mno ataegemea kwenye kochi na kusema: “Shikamaneni na Qur-aan, mtakayokuta humo ya halali halalisheni, na mtakayokuta ya haramu haramisheni.” [Imepokewa na Abu Daawuwd, na At-Tirmidhiy, na Al-Haakim na ameisahihisha Ahmad kwa isnaad Swahiyh].

 

 

Na Kauli za Allaah (Subhaanahu wa Ta'aalaa) zifuatazo zinathibitisha kupewa Kitabu na Sunnah:

 

لَقَدْ مَنَّ اللَّـهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ ﴿١٦٤﴾

Kwa yakini Allaah Amewafanyia fadhila Waumini pale Alipomtuma kwao, Rasuli miongoni mwao, anawasomea Aayaat Zake na anawatakasa na anawafunza Kitabu na Hikmah (Sunnah); japokuwa walikuwa kabla katika upotofu bayana. [Aal-‘Imraan: 164]

 

‘Ulamaa wamekubaliana kwamba maana mojawapo ya Al-Hikmah ni Sunnah zake (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam).

 

Na Anasema pia Allaah (Subhaanahu wa Ta'aalaa):

 

وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَىٰ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّـهِ وَالْحِكْمَةِ ۚ إِنَّ اللَّـهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا ﴿٣٤﴾

Na kumbukeni yale yanayosomwa majumbani mwenu katika Ayaat za Allaah na Hikmah (Sunnah), hakika Allaah daima ni Mwenye kudabiri mambo kwa ulatifu, Mwenye upeo wa khabari za dhahiri na za kufichika. [Al-Ahzaab: 34]

 

Na Anasema pia Allaah (Subhaanahu wa Ta'aalaa):

 

هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ﴿٢﴾

 Yeye Ndiye Aliyepeleka Rasuli kwa wasiojua kusoma wala kuandika miongoni mwao anawasomea Aayaat Zake na Anawatakasa, na Anawafunza Kitabu na Hikmah na japo walikuwa hapo kabla katika upotofu bayana. [Al-Jumu’ah: 2]

 

Na Anasema pia Allaah (Subhaanahu wa Ta'aalaa):

 

كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ ﴿١٥١﴾

Kama Tulivyomtuma kwenu Rasuli anayetokana na nyinyi, anawasomea Aayaat Zetu na anakutakaseni na anakufunzeni Kitabu na Hikmah (Sunnah), na anakufundisheni mambo ambayo hamkuwa mkiyajua. [Al-Baqarah: 151]

 



Jumatano, 26 Juni 2019

Huenda unapata riziki kwa sababu yake

Anas bin Malik [Allah amridhie] amesema: “Kulikuwa na ndugu wawili katika zama za Mtume [rehema za Allah na amani zimshukie]. Mmoja alikuwa akimwendea Mtume mara kwa mara kutafuta elimu na hekima, na mwingine akifanya kazi kwa ajili ya kumsaidia nduguye. Mmoja wao [yule mfanyakazi] akamshitaki ndugu yake kwa Mtume. Mtume akamwambia: “Huenda unapata riziki kwa sababu yake.” [Tirmidhiy].

Mafundisho ya tukio

Tukio hili, kwanza linatufunza umuhimu wa kujitolea katika mambo ya kheri hususan katika zama hizi ambazo baadhi yetu Waislamu tumekuwa tukitumia rasilimali fedha katika mambo ya haramu kama vile muziki, soka na mambo mengine ya anasa.

Tukio hili pia linatoa picha tofauti ya namna walivyoishi waja wema waliopita, ukilinganisha na maisha tunayoishi Waislamu wengi wa zama hizi

Katika ibada ambazo huchukua nafasi kubwa katika maisha ya kila ya Muislamu ni kutoa ufadhili wa masomo hususan ya dini, kusadia maskini, yatima na wale wanaojitolea kuwalingania watu Uislamu

Umuhimu wa kutafuta elimu

Kutafuta elimu ni jambo lenye manufaa kwa mtu binafsi, dini na jamii nzima na ndiyo maana Mtume [rehema za Allah na amani zimshukie] alibariki uamuzi wa kijana yule wa kutafuta elimu na kumuusia nduguye anayefanya kazi kumsaidia mwenzie kwa sababu anafanya jambo kubwa lenye manufaa kwa jamii.

Mtume alimfahamisha na akamtaka awe pamoja naye kwa sababu lile analolifanya ndugu yake, yaani kutafuta elimu huenda ndiyo chanzo cha yeye kupata riziki kwa wepesi. Kupitia elimu, watu hufundishwa kuchunga mipaka ya Allah, kutenganisha halali na haramu, kufanya uadilifu, kuishi kwa kuzingatia misingi na maadili ya dini, na kadhalika. Hivyo, kutafuta elimu ni jambo kubwa linalostahiki kuungwa mkono na kila mwenye kumuamini Allah na Siku ya Mwisho.

Lakini jambo la kusikitisha ni kwamba, wapo baadhi ya ndugu zetu wanaoona uzito kutafuta elimu kwa kisingizio cha kubanwa na shughuli nyingi za utafutaji riziki.

Tumeona katika tukio hili kwamba mtu anayetafuta elimu, Allah humfanyia wepesi katika shughuli zake za kila siku. Hata hivyo, wakati tukitupiana lawama kwa kushindwa kusaidia ipasavyo sekta ya elimu, swali la kujiuliza ni; kwa kiasi gani Waislamu tunafanya jitihada binafsi au za pamoja kuwasaidia vijana wetu kielimu? Hebu kwa mfano, tujiulize mimi na wewe tunafanya nini kuhakikisha vijana wa Kiislamu wanafanya vizuri kitaaluma?

Tuwekeze katika mambo ya kheri

Moja kati ya malengo ya Uislamu ni kuilea nafsi kupenda mambo yenye manufaa kwa mtu binafsi na jamii nzima. Jambo moja la hakika ni kwamba, mja anayeshikamana na tabia njema ya kusaidia mambo yenye manufaa kwa jamii hupata daraja (malipo) kama ile anayoipata mtu anayefunga swaumu au kusimama usiku kwa ajili ya sala.

Mtume [rehema za Allah na amani zimshukie] amesema: “Hakika Muumini hupata kwa tabia yake njema daraja za aliyefunga na anayesimama usiku kwa ajili ya ibada.”

Kuwanufaisha wengine ni sehemu ya ibada

Mtume [rehema za Allah na amani zimshukie] amesema: “Mtu anayependwa zaidi kwa Allah Aliyetukuka ni yule mwenye kuwanufaisha watu, na matendo yanayopendeza sana kwa Allah ni furaha unayoiingiza kwa Muislamu au kumuondoshea tatizo, au kumlipia deni.” [Twabraniy]. Jukumu la kuilinda dini na jamii dhidi ya mmomonyoko wa maadili ni la watu wote na si mtu mmoja au kikundi fulani cha watu. Kila mmoja wetu kwa nafasi yake ana wajibu wa kulinda dini kwa kutumia elimu, mali au mamalaka aliyonayo.



Surah Ngapi Zilizoteremshwa Madiynah Na Ipi Ya Kwanza

SWALI


Ni surah ngapi zizotemremshwa madina, na ni ipi ya kwanza? 



MAJIBU



Shukrani zetu za dhati kwa ndugu yetu muulizaji swali.

Wanachuoni wametofautiana kuhusu suala la Suwrah zilizoteremka Madiynah na zile za Makkah.
Tofauti hiyo inakuja kwa Suwrah mbili (yaani Ar-Rahmaan [Suwrah ya 55) na Al-Insaan au Ad-Dahr [Suwrah ya 76]).

Wengine wanasema mojawapo au zote mbili zimeteremshwa Makkah na wengine wanasema Madiynah.

Hivyo, kwa tofauti hiyo wengine wanasema Suwrah zilizoteremshwa Madiynah ni 28, wengine 27 na wengine tena 26. ama Suwrah ya kwanza kuteremshwa Madiynah ni Al-Baqarah, ambayo kwa mpangilio wa Qur-aan ni Surah ya pili.

Na Allaah Anajua zaidi



Tafsiyr ya Aayah “Na Arshi Yake Ikawa Katika Maji”

SWALI



Naomba maelezo na mafundisho kutoka katika aya "wakaana arshuhuu ala-lmaai" 



MAJIBU



Shukrani zetu za dhati kwa swali lako kuhusu Arshi ya Allaah Aliyetukuka.

Aayah hiyo inapatikana katika Surah Huud (11). Aayah yenyewe inasema hivi:

وَهُوَ الَّذِي خَلَق السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاء لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَلَئِن قُلْتَ إِنَّكُم مَّبْعُوثُونَ مِن بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِين

Maana ya Aayah hiyo ni:
“Na Yeye Ndiye Aliyeumba mbingu na ardhi katika siku sita; na ikawa ‘Arshi Yake juu ya maji; (kakuumbeni) ili Akujaribuni nani kati yenu mwenye ‘amali nzuri zaidi. Na kama ukisema: “Nyinyi mtafufuliwa baada ya mauti”; bila shaka watasema wale waliokufuru: “Hakika haya si chochote isipokuwa ni sihiri bayana."[11: 7].

Hebu tutazame hii ibara imefasiriwa vipi na Wanachuoni wetu wa tafsiyr.

Ibn Kathiyr naye amesema yafuatayo: “Allaah Aliyetukuka, Anatueleza kuhusu uwezo Wake na nguvu Zake, kuwa Ameumba mbingu na ardhi kwa siku sita. Ametaja kuwa 'Arsh Yake ilikuwa juu ya maji kabla ya hapo kama alivyonukuu Ahmad kutoka kwa ‘Imran Huswayn (Radhiya Allaahu ‘anhu) aliyesema: Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam) alisema: ‘Kubalini bishara, enyi Bani Tamiym!’ Wakasema: ‘Hakika umetuletea bishara njema na tayari umetupatia’. Kisha akasema (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam): ‘Kubalini bishara, enyi watu wa Yemen!’ Wakasema: ‘Tumekubali. Hivyo tujulishe kuhusu mwanzo wa mambo na ilivyokuwa’. Akasema (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam): ‘Allaah Alikuwepo kabla ya chochote na kiti Chake cha enzi kilikuwa juu ya maji. Aliandika kwenye ubao uliohifadhiwa kila jambo’ …”

Muslim naye amenukuu kutoka kwa ‘Abdullaah bin ‘Amru bin al-‘Aasw (Radhiya Allaahu ‘anhuma) kuwa Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam) amesema: “Hakika Allaah Alikuduria riziki za viumbe wote kabla ya kuumba mbingu na ardhi kwa miaka elfu khamsini na 'Arsh Yake ilikuwa juu ya maji”.


Na Al-Bukhaariy amemkuu Abu Hurayrah (Radhiya Allaahu ‘anhu) kuwa Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam) amesema: “Je mumeona kilichotumiwa kuanzia kuumbwa mbingu na ardhi? Hakiko hicho (kilichotumiwa) hakipunguzi kwa kilichomo Mkononi Mwake wa kuume (hata chembe) na 'Arsh Yake ilikuwa juu ya maji. Mkononi Mwake kulikuwa na mizani, Aliyokuwa Akiishusha na kuinyanyua” [juzuu ya pili].


Al-Qurtwubiy amesema: “Allaah Amebainisha kuwa kuumbwa kwa 'Arsh na maji kulikuwa kabla ya kuumbwa kwa mbingu na ardhi” [juzuu 5, uk. 8]

Na Allaah Anajua zaidi


Aina za Laana na Wepi waliolaaniwa na Allaah?

Jumanne, 25 Juni 2019

Ukamilifu wa Aqidah ya Kiislamu

Ndani ya mwezi wa Ramadhan, Waislamu ulimwenguni kote wanafunga wakati wa mchana na kufanya ziada ya ibada nyakati za usiku ili kuwa karibu zaidi na Mwenyezi Mungu. Hili ni kinyume na jamii nyingi wanazoishi Waislamu, ambazo zimedhibitiwa na ‘materialism’ (kupenda mali) na ubinafsi, ikiwa ni nyenzo yao kuu ya kutafuta utulivu katika maisha.

Inakuwaje Waislamu wanajizuia kula na kunywa mpaka saa 22 kwa siku (kutegemea na nchi gani wanaishi)? Hawa wanaitikia amri ya Mola wao. Allah Aliyetukuka anasema: “Enyi mlioamini! Mmeamrishwa Swaumu, kama waliyoamrishwa waliokuwa kabla yenu ili mpate kumcha Mungu.” [Qur’an, 2:183].

Aya nyingine zinazofanana na hiyo zinaangazia utukufu wa kufunga na vitendo vingine vya ibada kama kusali mara tano kwa siku, kutoa zaka na kutoa sadaka. Waislamu wanatekeleza vitendo hivi bila ya kusita kwa ajili ya kumuabudu Muumba wa wanadamu, Muumba wa maisha na dunia.

Sharia, kama msingi wa maadili ya Kiislamu.

Anapofanya jambo lolote katika jamii, msingi wa maadili (halali na haramu) kwa Waislamu unazingatia kigezo kile – Sharia ya Kiislamu na siyo utashi wa mtu wala matamanio ya nafsi.

Uislamu unafundisha Waislamu kwamba, vitendo vinavyopaswa kufanyika hadharani na faraghani vyote vinaongozwa na ‘Taqwa’ na matokeo yake ni tabia njema, haki, usawa na kuheshimu watu wengine bila ya kubagua rangi, kabila, dini au hadhi.

Mafundisho haya ni kinyume na yake ya jamii zisizo za Kiislamu, ambazo vigezo vyao vya kufanya mambo vina misingi ya kisekula isiyomtambua Mwenyezi Mungu. Katika vigezo vyao hivyo vya kikafiri, ni uti wa mgongo wa mafanikio na kuwa na mwenza wa kumpenda maishani ndiyo kilele cha furaha.

Maadili ya jamii za kisekula

Jamii za kisekula zimezalisha kujipendelea, ulafi, uchoyo, ubinafsi na kutafuta furaha kwa udi na uvumba katika maisha haya mafupi ya hapa duniani, hata kwa kuangamiza wengine! Hali hii inasababisha majanga katika ngazi ya jamii, kama vile mgawanyo mbovu wa mali, na kuzalisha pengo kubwa baina ya matajiri na masikini huonekana wazi.

Majanga mengine yanayozalishwa katika jamii za kisekyula ni pamoja na ubaguzi wa rangi na kukosekana usawa wa kijinsia, ambapo wanawake bado wanafanya kampeni za kupigania haki sawa, na bado wanatumika kama vifaa vya kuburudisha wanaume kwenye madanguro na matangazo ya biashara.

Jamii za kisekula zimesababisha majeraha makubwa ambayo binadamu amewahi kuyashuhudia ikiwemo kuvunjika kwa familia ambayo ndiyo kiini cha msingi cha jamii yoyote, uhalifu kama mauaji, wizi, udanganyifu, ghushi, utapeli, ubakaji, utumiaji wa madawa ya kulevya na kadhalika. Magereza yamefurika kiasi kwamba wahalifu wengi wanapewa adhabu za kulipa faini na kufanyakazi za kijamii kuliko kupelekwa gerezani.

Kama vile hiyo haitoshi, pia hakuna namna ya kushughulikia matatizo ya upotevu wa ajira, migogoro ya kifamilia au wagonjwa wasio na jamaa au waliotelekezwa. Ndiyo maana matatizo ya afya ya akili, ikiwemo sonono (depression) ni jambo la kawaida sana katika jamii za Magharibi!.

Ni sehemu ya maumbile ya mwanadamu kuabudu na kumtukuza Muumba na kutafuta muongozo wa jinsi ya kuishi vizuri kwa kadri inavyowezekana hapa duniani. Kwa Waislamu, hili linafanyika kwa kumuabudu Mwenyezi Mungu Mmoja, Anayestahiki pekee, Aliyetukuka, Aliyemkamilifu. Uislamu unawafundisha wanadamu jinsi ya kushughulika na matatizo katika maisha kama vile vifo vya wapendwa wao, umasikini na maradhi. Kwa kufanya hivyo, Waislamu wanafundishwa subira na hatimaye kujiandaa na Akhera kwa kuwa haya maisha ni mtihani kutoka kwa Muumba. Utaratibu huo ndiyo uti wa mgongo wa maisha ya Muislamu hapa duniani.

Haja ya kuabudu kitu kikubwa zaidi kuliko yule anayeabudu imekuwepo tangu kuumbwa kwa wanadamu na ndiyo maana baadhi ya watu wanaabudu nyota, wanyama, binadamu wenzao, masanamu na vitu vingine. Katika zama za sasa, inaweza kuonekana jinsi wanamichezo, waigizaji, wanamuziki na wengineo wanavyoheshimiwa na watu hata kufikia kiwango kinachokaribia kuwaabudu kwa kufuata vitendo vyao, muonekano wao na mitindo yao ya maisha. Hata kwa wanasayansi, wasioamini uwepo wa Mwenyezi Mungu, na wale wasioamini visivyoonekana, wanatamani kuwa kama mtu fulani, ambapo hiyo ni sehemu ya silka ya maumbile ya binadamu ya kuabudu kitu kikubwa zaidi kuliko yeye.



Kumtaliki mke ambaye mmekataa kufunika uso

Swali


Ipi hukumu kwa mwanamke kuonesha uso wake? Mwanamke ambaye hasikii maneno ya mume wake na anafunua uso wake, je inajuzu kumtaliki?



Jibu


Ndio. Kufuniko uso ni wajibu. 


Ni wajibu kwa mwanamke kufuniko uso wake kwa kuwandio ´Awrah kubwa kwenye mwili wake. Maono hutazama usoni mwa wanawake. Na wala hajulikani mwanamke mzuri kutokana na mbaya isipokuwa ni kwa (kutazama) uso wake. Uso ni fitina kubwa. 


Ni wajibu kwa dada wa Kiislamu kufunika uso wake kutokana na wanaume ambao sio Mahaarim zake. Na wala asijali ushawishi wa washawishi leo hii ambao wanatatiza suala la mwanamke kufuniko uso wake. Hakika Dini yake ndio imemlazimisha hilo. Na kumcha Allaah na kumtii Allaah na Mtume Wake ndio ambao wamemlazimisha.

Asijali upuuzi ambao unaenezwa hivi leo. Kufuniko uso kuna tofauti, kuna kadhaa na kadhaa. Wanachotaka ni mwanamke kuonesha uzuri wake au akae na wanaume naye ni mwenye kuonesha uzuri wa uso wake, wanja wake na vipodozi vya usoni mwake na kukaa nao kama jinsi anavyokaa na Mahaarim zake au mume wake. Haya zimepotea. Na hii ni njia ya kupotea kwa heshima yake na kuchukulia sahali heshima na karama ya mwanamke.
Mwanamke akiasi na akakataa kushikamana na Hijaab, mume wake amtaliki. Kwa kuwa haya ni maasi. Na wala haijuzu kwake kubaki nae hali ya kuwa anaendelea na maasi haya. Isitoshe jambo lingine ni kuwa, atawalea wasichana wake katika kufunua Hijaab. Kwa kuwa wasichana humuiga mama yao.


Mhusika : Imaam Swaalih bin Fawzaan al-Fawzaan


Haijuzu imamu kuwaambia maamuma hivi kabla ya swalah

Baadhi ya maimamu wanasema:
“Allaah haitazami safu iliyopinda.”
Hii sio Hadiyth. Haijuzu kuwaambia watu maneno haya. Kwa kuwa ni kitu hakikuthibiti kutoka kwa Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) na wala hakina msingi. Msemo:
“Allaah hatazami… “
ni katika sifa za Allaah. Kwa ajili hiyo haijuzu kulithibitisha isipokuwa kwa dalili. Inatosheleza kusema yale yaliyosemwa na Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam). Tukiona mtu amesogea mbele kidogo au amebaki nyuma kidogo tuseme:
“Waja wa Allaah! Mtazisawazisha safu zenu au Allaah atatofautisha kati ya nyuso zenu.”
Bi maana nyoyo zenu.
Kuhusu kusema:
“Allaah haitazami safu iliyopinda.”
hata kama yanasemwa na baadhi ya maimamu, lakini hata hivyo ni jambo lisilokuwa na msingi na wala haijuzu kulisema watu wakaja kuitakidi kuwa ni Hadiyth kutoka kwa Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) ilihali hayatoki kwa Mtume wa Allaah.


Rejea Kitaab al-Liqaa' ash-Shahriy (16)


Achana na mume asiyeswali kabisa

Swali



Mimi nimeolewa na mwanaume mwenye kuacha swalah mwezi mzima, miezi miwili na haswali mpaka ijumaa. Siku moja nilikataa kulala nae na kukawa kumetokea baina yetu ugomvi ambapo akanitaliki talaka mbili. Nimechanganyikiwa na nachelea tunachokifanya mimi na yeye ni haramu. Naomba unielekeze na uelekeze wanaume sampuli hii pamoja na kuwa baba yangu hayajui yote yaliyopitika.


Jibu



Mwanaume ambaye haswali kabisa, si ijumaa wala swalah zengine, ni kafiri. Katika hali hii si halali kwa mwanamke kubaki nae sekunde hata moja. Allaah (Tabaarak wa Ta´ala) amesema:
فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ ۖ لَا هُنَّ حِلٌّ لَّهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ
“Mkiwatambua kuwa ni waumini, basi msiwarejeshe kwa makafiri; wao si wake halali kwao na wala wao waume hawahalaliki kwao.” (60:10)

Kuhusu mwanaume ambaye wakati fulani anaswali na wakati mwingine haswali naonelea kuwa sio kafiri. Lakini hata hivyo ni mtenda dhambi kubwa.


Katika hali hii ni wajibu kwa mwanamke kuomba kuitengua ndoa. Ikiwa amekata tamaa juu ya kutengemaa kwake bora zaidi kwake ni yeye kuomba kuifuta ndoa. Kwa sababu mtu huyu atakuwa ni athari mbaya kwake yeye na kwa watoto wake pia. 


Wakiona kuwa baba yao anachukulia wepesi swalah katika kiwango kama hichi nao watafanya hali kadhalika. Tunamuombea kwa Allaah (Subhaanahu wa Ta´ala) uongofu, anyooke katika usawa na mke wake abaki pamoja nae katika furaha na mafanikio.



Rejea Kitaab al-Liqaa' ash-Shahriy (17)


Haijuzu kwa mke kubaki na mume kafiri asiyeswali

Swali


Tatizo langu ni kuhusiana na mume wangu, ni mwanaume ambaye ana mapungufu katika Dini yake, haswali. Na pindi ninapomwita kuswali anakasirika na ananifanyia istihzai. Na anaendelea kuacha Swalah kwa hoja kuwa baba yake alikuwa haswali, hii ndio sababu na yeye haswali. Niliendelea na hali ya kumkumbusha na siku moja akanambia: “Ukiendelea kwa hali hii, mlango uko wazi”, hapo ndio nilifika namuomba Talaka. Na mara ya pili ilikuwa takriban sababu hiyo hiyo. Akanambia: “Usiniongeleshi mpaka siku ya Qiyaamah”. Ipi rai yako kwa mtu huyu na kwa maneno yake aliyosema kwa minasaba miwili, wa kwanza na wa pili? Je, huchukuliwa ni Talaka au nini? Na je, inajuzu kwangu kubaki nae katika hali hii?


Jibu



Mwanaume huyu haijuzu kubaki nae. Maadamu anaacha Swalah kama ulivyosema, kwa hilo anakuwa kafiri. Ikiwa baba yake naye haswali, kaiga kwake. Na wala haijuzu kumuiga kafiri asiyeswali, anatukana Dini, au anafanya kitu miongoni mwa vitu vinavyovunja Uislamu wa mtu au maasi katika maasi ya kumuasi Allaah. Watu wote hawa ni mamoja. Mwanaume huyu ni kafiri na kamuiga kafiri mwenzake kutokana na kauli yake. Na imesihi kutoka kwa Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) ya kwamba kasema:
“Baina ya mtu na baina ya kufuru na Shirki ni kuacha Swalah.” (Kaipokea Muslim katika Swahiyh yake)
Na kasema (´alayhis-Swalaah was-Salaam):
“Ahadi iliopo baina yetu sisi na wao ni Swalah, mwenye kuiacha amekufuru.”

Kauli yenye nguvu katika kauli za wanachuoni ni kwamba, mwenye kuiacha kwa kuzembea na uvivu ni kafiri, hata kama hakupinga uwajibu wake. Na ikiwa mwanaume huyu anapinga uwajibu wake, ni kafiri kwa Ijmaa´. 


Kwa hali yoyote, mwanaume huyu ni mwanaume mbaya na ni kafiri kwa kuacha kwake Swalah kutokana na kauli yenye nguvu ya wanachuoni. Haijuzu kwako kubaki nae. Bali ni wajibu kwako kuachana nae na wala usimpe kitu. Na kauli yake kusema kuwa mlango uko wazi, hii ni kinaya. Ikiwa amekusudia Talaka, anakusudia utoke kwa nia ya Talaka, itakuwa ni Talaka. 


Na ikiwa hakukusudia Talaka, itakuwa sio Talaka. Lakini kwa hali yoyote, hata kama hakukutaliki, haitakikani kwako kubaki nae. 


Bali ni wajibu kwako kumuacha na umuachie [… sauti haiko wazi… ], na watoto wako uwachukue na yeye (mume) hana haki ya (kubaki na) watoto kutokana na ukafiri wake. Wewe ndiye aula zaidi ya watoto wako. 


Ni mwanaume mbaya kwa kumkufuru kwake Allaah (´Azza wa Jalla). Huenda Allaah Akamsamehe. Akitubu nawe bado ungali ndani ya eda, akarejea, akatubu kwa Allaah na akajuta kwa aliyoyafanya na akaanza kuswali, hakuna ubaya kwako kurudi kwake na maadamu ungali ndani ya eda. Ama baada ya eda hapana (kurudi kwake), isipokuwa kwa ndoa mpya.



Na  Allaah  anajua  zaidi


kuvumilia maudhi ya wanawake wanapokuwa wajawazito

Swali: Mimi nilioa na tahamaki mke wangu akaniomba talaka kwa hoja kwamba hakuishi maisha ya starehe vile alivyotarajia. Mimi ni kijana na mwanafunzi vilevile ambaye hali yangu ni ya kawaida. Kuniomba kwake talaka kulikuwa ni pasi na haki na mimi sikuwa na nia ya kumtaliki kwa kuwa alikuwa ni mjamzito. Je, akiniomba talaka ni haki kwangu kurudishiwa mahari? Isitoshe mahari yenyewe ilikuwa ni misaada kutoka kwa watu. Je, ikiwa atanipa mahari hayo nina haki ya kuzitumia au nitatakiwa kuzirudisha kule nilikozichukua pamoja na kuwa mimi ni mwenye madeni tele yasiyojua yeyote isipokuwa Allaah pekee.



Jibu: Katika hali hii mwanaume akiweza kuwa na subira na asimjibu ndio bora zaidi. Hili ni kwa sababu mbili:


Ya kwanza: Baadhi ya wanawake wanapokuwa na mimba wanawachukia waume zao. Wanawachukia waume zao hata kama ameishi naye miaka mingi. Kwa hivyo awe na subira juu yake mpaka yataisha. Huenda akarudi katika hali yake ya kawaida na yakamuondoka yaliyomkereta moyoni mwake.

Ya pili: Huenda baada ya kujifungua akaelewa kuwa anatakiwa kubaki kwa mume wake na hatimaye yakamwondoka yaliyomo moyoni mwake.
Mimi naona kwamba ikiwa amemridhia tabia na dini yake basi awe na subira juu yake na amfanyie wepesi mpaka migogoro iishe. Baada ya yeye kujifungua ataangaliwa kama kweli anaona hawezi kubaki basi ni sawa akaomba haki yake. Mwanamke wa Thaabit bin Qays (Radhiya Allaahu ´anhaa) alikuja kwa Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) na kumwambia:
“Ee Mtume wa Allaah! Sina cha kumtia dosari Thaabit bin Qays si katika tabia wala dini. Lakini mimi nachelea kufuru katika Uislamu.”
Kumesemwa tabia na dini. Isitoshe huyu ni miongoni mwa wale ambao Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) amemshuhudilia Pepo.
Aliposema kuwa anachelea kufuru katika Uislamu bi maana kwamba hawezi. Hapo ndipo alipomwambia (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam):
“Je, utaweza kumrudishia bustani yake?” Akajibu: “Ndio.” Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) akamwita na kumwambia: “Chukua bustani yako na umtaliki.”
Akachukua bustani yake na kumtaliki. Kwa hivyo tunamshauri mwanaume huyu asubiri mpaka pale mwanamke huyu atapojifungua. Huenda vilevile akabadilika baada tu ya kujifungua midhali ameridhika na dini na tabia yake. Vinginevyo mambo yasipobadilika basi hakuna ubaya kwake akamuomba haki yake yote aliyompa kuanzia mahari, zawadi na vinginevyo. 


Ikiwa baadaye atarudi kwake basi hivyo vitu ni vya mwanaume kwa kuwa alivichukua kwa haki. Ikiwa alivichukua kwa haki yake basi yeye ndiye mwenye kuvimiliki. Wakati mwanaume alipovichukua kwa ajili ya ndoa amekuwa ni mwenye kuvimiliki. Vikirudi kwake basi ni miliki yake. Katika hali hii sio wajibu kwake kuvirudisha kwa yule aliyevichukua kutoka kwake.



Rejea al-Liqaa' ash-Shahriy (31)


20-Hakika Shirki Ni Dhulma Kubwa Mno! - Isti’aadhah Kwa Asiyekuwa Allaah

  إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيم   Hakika Shirki Ni Dhulma Kubwa Mno!   20 - Isti’aadhah  (Kuomba Kinga) Kwa Asiyekuwa Allaah   ...